Τρίτη, 19-Μαϊ-2015 00:53 Σημεία προσοχής για τη δήλωση εισοδήματος φορολογικού έτους 2014

Του Ζώη Ζαβερδινού

Υπουργείο Οικονομικών, λογιστές και πολίτες έχουν μπει σε ρυθμούς υποβολής φορολογικών δηλώσεων. Οι μεν πρώτοι δίνουν μάχη με το χρόνο για να μη φανούν για μια ακόμη φορά (πολύ) ασυνεπείς, με τη διαδικασία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων να ξεκινάει δυστυχώς μόλις σαράντα πέντε ημέρες πριν την καταληκτική προθεσμία υποβολής που είναι τέλη Ιουνίου. Οι δε λογιστές προσπαθούν να βρουν απαντήσεις στις απορίες των πελατών τους είτε  ψάχνοντας μέσα στις εγκυκλίους, που το Υπουργείο βγάζει κατά συρροή τους πρώτους μήνες του 2015, είτε ρωτώντας ο ένας τον άλλο. Τέλος, οι πολίτες από την πλευρά τους φαίνεται να είναι εντελώς μπερδεμένοι ως προς το πώς πρέπει να συμπληρωθεί το αρκετά διαφοροποιημένο σε σχέση με πέρυσι έντυπο Ε1. Μέσα σε αυτό το κλίμα αγωνίας και σύγχυσης θα επιδιώξουμε να επισημάνουμε σημεία που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής στη φετινή νέα δήλωση φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων.

Ι) Υποβολή δήλωσης

Η δήλωση φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2014 υποβάλλεται υποχρεωτικά με τη χρήση ηλεκτρονικής μεθόδου επικοινωνίας, μέσω διαδικτύου, έως τις 30.06.2015. Τα έντυπα(Ε1,Ε2,Ε3) που απαιτούνται για την υποβολή κοινοποιήθηκαν από το Υπουργείο με την Πολ. 1088/17-04-2015.

Απαραίτητο στοιχείο αποτελεί πλέον ο ΑΜΚΑ του υπόχρεου και της συζύγου με εξαίρεση τις περιπτώσεις εκείνες που δεν υποχρεούνται σε απόκτηση ΑΜΚΑ.

ΙΙ) Εισόδημα από μισθωτή εργασία

Ξεκινώντας από τους μισθωτούς θα θέλαμε να σημειώσουμε πως και φέτος οι επιχειρήσεις στις οποίες εργάζονται έχουν ήδη αποστείλει ηλεκτρονικά όλες τις απαραίτητες πληροφορίες στη ΓΓΠΣ ώστε να είναι προσυμπληρωμένοι οι κωδικοί που αφορούν τόσο το καθαρό εισόδημα από μισθούς όσο και το φόρο εισοδήματος και την εισφορά αλληλεγγύης που παρακρατήθηκε κατά τη διάρκεια του φορολογικού έτους 2014 (Πολ.1051/19-02-2015). 

Δυσάρεστη έκπληξη θα αποτελέσει για τους μισθωτούς το γεγονός ότι οι εργοδότες τους απέστειλαν επίσης ηλεκτρονικά στη ΓΓΠΣ στοιχεία που αφορούν εισόδημα προερχόμενο από παροχές σε είδος που έλαβαν οι εργαζόμενοι κατά τη διάρκεια του φορολογικού έτους 2014. Η αξία των παροχών αυτών θα αποτυπωθεί στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος και με δεδομένο ότι ο εργοδότης δεν παρακράτησε κάποιο φόρο κατά τη διάρκεια του έτους θα έχει σαν αποτέλεσμα «φουσκωμένα» εκκαθαριστικά σημειώματα τόσο ως προς το φόρο εισοδήματος όσο και ως προς την εισφορά αλληλεγγύης.  

Τέτοιες παροχές σε είδος είναι ενδεικτικά εισόδημα από εταιρικά αυτοκίνητα (statuscars), μετοχές, δικαιώματα προαίρεσης απόκτησης μετοχών (stockoptions), σχολεία, φροντιστήρια, παιδικοί σταθμοί, κατασκηνώσεις, δάνεια ή προκαταβολές μισθών, παραχώρηση κατοικίας κτλ. (Πολ.1219/06-10-2014). 

Με την κλίμακα των μισθωτών θα φορολογηθούν και οι μισθωτοί με μπλοκάκι (περ.στ’, παρ.2, αρθ.12, Ν.4172/2013) εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις που αναφέρει ο νόμος, εφόσον  δηλαδή α) έχουν έγγραφες συμβάσεις παροχής υπηρεσιών ή συμβάσεις έργου, με φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες, β) τα πρόσωπα αυτά δεν υπερβαίνουν τα τρία ή, εφόσον υπερβαίνουν τον αριθμό αυτόν, ποσοστό εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%) του ακαθάριστου εισοδήματος από επιχειρηματική δραστηριότητα προέρχεται από ένα από τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες που λαμβάνουν τις εν λόγω υπηρεσίες και γ) δεν έχουν την εμπορική ιδιότητα και δεν διατηρούν επαγγελματική εγκατάσταση που διαφέρει από την κατοικία τους.

Προσοχή πρέπει να δίνεται στις περιπτώσεις που κάποιος εργάζεται σαν μισθωτός και παράλληλα έχει έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα για την οποία συντρέχουν οι τρεις προϋποθέσεις που αναφέρονται παραπάνω μιας και στις περιπτώσεις αυτές θα φορολογηθεί με την κλίμακα των μισθωτών για το εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες και με την κλίμακα που αφορά τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα (συντελεστές 26% και 33%) για το εισόδημα από μπλοκάκι (Πολ. 1047/12-02-2015).

Τέλος όσοι εργάστηκαν ως μισθωτοί για λίγους μήνες και στη συνέχεια έμειναν άνεργοι είναι πιθανόν να φορολογηθούν βάσει του τεκμαρτού τους εισοδήματος υπό την προϋπόθεση ότι αυτό ξεπερνάει το πραγματικό (εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες). Σε αυτές τις περιπτώσεις το τεκμαρτό εισόδημα θα φορολογηθεί βάσει της κλίμακα των μισθωτών και μόνο εφόσον ξεπερνά το αφορολόγητο ποσό που είναι ίσο με €9.545. Απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί οι φορολογούμενοι να είναι εγγεγραμμένοι στο μητρώο ανέργων του Ο.Α.Ε.Δ το κρινόμενο φορολογικό έτος.(Πολ.1076/26-03-2015).

Να σημειώσουμε πως και φέτος οι φορολογούμενοι απαιτείται να προσκομίσουν αποδείξεις σε ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) του φορολογητέου εισοδήματός τους σε αντίθεση με πέρυσι που ήταν είκοσι πέντε (25%). Το ποσό των αποδείξεων που προσκομίζονται γίνεται αποδεκτό μόνο εφόσον έχει περιληφθεί στην εμπρόθεσμη δήλωση, λογίζεται συνολικά και για τους δύο συζύγους και επιμερίζεται μεταξύ τους ανάλογα με το δηλούμενο και φορολογούμενο σύμφωνα με την κλίμακα ατομικό εισόδημα. Στην περίπτωση που δεν προσκομίζεται το απαιτούμενο ποσό αποδείξεων αγορών, η θετική διαφορά μεταξύ του απαιτούμενου ποσού αποδείξεων, με ανώτατο όριο τις 10.500 ευρώ και του προσκομισθέντος ποσού αποδείξεων, πολλαπλασιάζεται με συντελεστή 22% και το ποσό που προκύπτει προσαυξάνει το φόρο (Πολ.1070/07-03-2014).

ΙΙΙ) Εισόδημα από ακίνητη περιουσία

Το εισόδημα προερχόμενο από ενοίκια είναι μια άλλη σημαντική κατηγορία εισοδήματος που έχουν αρκετοί φορολογούμενοι. Το εισόδημα από ενοίκια φορολογείται με ιδιαίτερη κλίμακα και συγκεκριμένα τα πρώτα €12.000 φορολογούνται με συντελεστή 11% και οποιοδήποτε ποσό μεγαλύτερο των €12.000 φορολογείται με συντελεστή 33%. Ο τρόπος φορολόγησης των ενοικίων σε σχέση με πέρυσι διαφέρει στο ότι α) καταργήθηκε ο συμπληρωματικός φόρος που ήταν ίσος με 1,5% επί του ακαθάριστου ποσού από εκμισθώσεις κατοικιών μέχρι 300 τ.μ. και 3,0% επί του ακαθάριστου ποσού από εκμισθώσεις κατοικιών άνω των 300 τ.μ. και επαγγελματικών χώρων γενικά και β) ότι αυξήθηκε κατά μια μονάδα ο συντελεστής φορολόγησης του πρώτου κλιμακίου πιθανόν για να αντισταθμίσει την κατάργηση του συμπληρωματικού φόρου.

Αλλαγές όμως υπάρχουν και στο έντυπο Ε2 όπου παραδοσιακά δηλώνονταν τα κάθε είδους εισοδήματα (εκμίσθωση, υπεκμίσθωση, δωρεάν παραχώρηση, ιδιοχρησιμοποίηση) ακινήτων. Συγκεκριμένα στη στήλη 4 θα πρέπει να γίνεται επιλογή της κατηγορίας του δηλούμενου ακινήτου σύμφωνα με την κατηγοριοποίηση που ισχύει για τη συμπλήρωση του εντύπου Ε9 δηλαδή Κατοικία, Μονοκατοικία, Επαγγελματική Στέγη, Οικόπεδο, Αποθήκη κτλ. Επιπλέον στην στήλη 19 συμπληρώνεται ο αριθμός της δήλωσης πληροφοριακών στοιχείων μίσθωσης ακίνητης περιουσίας δίνοντας τη δυνατότητα στο Υπουργείο για επιπλέον διασταυρώσεις (Πολ.1088/17-04-2015).

Έστω και την τελευταία στιγμή το Υπουργείο προχώρησε σε νομοθετική ρύθμιση για μισθώματα που δεν έχουν εισπραχθεί από τους ιδιοκτήτες-εκμισθωτές. Συγκεκριμένα με τη συμπλήρωση του εντύπου Ε2 (εισοδήματα από ακίνητα) τα ποσά μεταφέρονται αυτόματα στους αντίστοιχους κωδικούς του εντύπου Ε1, λαμβάνοντας υπόψη και την πιθανή εκχώρηση μισθώματος στον αρμόδιο Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. Για την περίπτωση της εκχώρησης μισθώματος ο φορολογούμενος θα πρέπει να δηλώσει κανονικά το ακίνητο στο έντυπο Ε2 επιλέγοντας την ένδειξη «40.Εκχώρηση στο δημόσιο» στη στήλη 17 με τίτλο «Είδος μίσθωσης-Χρήση ακινήτου» (Ν.4172/2013, άρθρο 39, παρ.4). 

ΙV) Εισόδημα από τόκους (αλλοδαπής)

Με αφετηρία το φορολογικό έτος 2014 στο έντυπο Ε1 θα πρέπει να δηλώνεται και το εισόδημα από τόκους αλλοδαπής. Συγκεκριμένα στην περίπτωση κατά την οποία φορολογικός κάτοικος ημεδαπής, φυσικό πρόσωπο, αποκτά εισοδήματα από τόκους αλλοδαπής, περιλαμβάνει αυτά στη δήλωση φορολογίας εισοδήματός του. Για τους τόκους καταθέσεων σε νόμισμα διαφορετικό του ευρώ, ως ισοτιμία για την μετατροπή τους σε ευρώ λαμβάνεται αυτή της ημερομηνίας πίστωσης των τόκων σε συνάλλαγμα. Ειδικότερα, αν αυτά έχουν εισαχθεί στην Ελλάδα, η παρακράτηση φόρου ενεργείται στο μικτό ποσό των τόκων και η απόδοση του παρακρατούμενου φόρου πραγματοποιείται από το ημεδαπό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα ή θεματοφύλακα, κατά περίπτωση, που μεσολαβεί και λειτουργεί ως φορέας πληρωμής, ενώ με την παρακράτηση αυτή εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση του φυσικού προσώπου. Σε περίπτωση που δεν μεσολαβεί φορέας πληρωμής ή οι τόκοι δεν εισαχθούν στην Ελλάδα, ο φόρος (15%) επιβάλλεται με την ετήσια δήλωση φορολογίας εισοδήματος του φυσικού προσώπου (Πολ.1042/26-01-2015).

V) Εισόδημα από μερίσματα (αλλοδαπής)

Κατά αναλογία με τους τόκους αλλοδαπής στο έντυπο Ε1 θα πρέπει επίσης να δηλωθεί και το εισόδημα από μερίσματα αλλοδαπής. Ειδικά στην περίπτωση κατά την οποία φορολογικός κάτοικος ημεδαπής, φυσικό πρόσωπο, αποκτά εισόδημα από μερίσματα από την αλλοδαπή, ανεξάρτητα αν αυτά εισάγονται στην Ελλάδα ή παραμένουν στο εξωτερικό, οφείλει να το συμπεριλάβει στην ετήσια δήλωση φορολογίας εισοδήματος, στην οποία αναγράφονται υποχρεωτικά όλα τα εισοδήματά του. Επομένως, οι φορολογούμενοι - φυσικά πρόσωπα δεν αποδίδουν πλέον μόνοι τους τον φόρο επί των παραπάνω εισοδημάτων, οφείλουν όμως να φυλάσσουν τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, επίσημα μεταφρασμένα. Διευκρινίζεται ότι σε περίπτωση που ο φορολογούμενος έχει ήδη αποδώσει (αυτοαπόδοση ή του έχει γίνει παρακράτηση από μεσολαβούν πιστωτικό ίδρυμα) φόρο μερισμάτων που προέρχονται από την αλλοδαπή στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., ο φόρος αυτός θα δηλωθεί στην ετήσια φορολογική δήλωση φυσικών προσώπων (Ε1) και θα συμψηφιστεί με αυτόν που αναλογεί (Πολ.1042/26-01-2015).

VI) Τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων

Με το νέο νόμο φορολογίας εισοδήματος Ν.4172/2013 που ισχύει από 01/01/2014 προστέθηκε στη λίστα των τεκμηρίων η δαπάνη για την αγορά επιχειρήσεων ή σύσταση ή αύξηση του κεφαλαίου επιχειρήσεων που λειτουργούν ατομικώς ή με τη μορφή ομόρρυθμης ή ετερόρρυθμης ή ανώνυμης εταιρείας ή περιορισμένης ευθύνης εταιρείας ή ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας ή κοινωνίας ή κοινοπραξίας ή αστικής εταιρείας ή αγορά εταιρικών μερίδων και χρεογράφων γενικώς. Η διατύπωση της διάταξης αυτής είναι γενική και καταλαμβάνει επομένως κάθε περίπτωση δαπάνης για συμμετοχή σε οποιασδήποτε μορφής εταιρεία. Υπάγονται κατ' ακολουθία όλα τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται, ως εισφορά σε νεοϊδρυόμενο νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, ως κεφάλαιο για την ίδρυση ατομικής επιχείρησης καθώς και τα ποσά για αύξηση κεφαλαίου νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας. Η ίδια διάταξη ορίζει σαν τεκμαρτή δαπάνη τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται και για την αγορά χρεογράφων γενικά. Διευκρινίζεται ότι στην έννοια των χρεογράφων συμπεριλαμβάνονται οι ομολογίες, τα έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου, τα ομόλογα τραπεζών, τα προθεσμιακά συμβόλαια, τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης, τα συμβόλαια δικαιωμάτων προαίρεσης, τα μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων, οι μετοχές και γενικά προϊόντα που μπορούν να διαπραγματεύονται στα χρηματιστήρια και στις αγορές (Πολ.1076/26-03-2015).

VII) Φοροαπαλλαγές

Αποκαθίσταται η αδικία του προηγούμενου νόμου όπου τη μείωση φόρου λόγω ιατρικών - νοσοκομειακών δαπανών, αναπηρίας και δωρεών δικαιούνταν μόνο οι μισθωτοί. Με αφετηρία το φορολογικό έτος 2014 τις παραπάνω μειώσεις φόρου θα δικαιούνται όλοι οι φορολογούμενοι ανεξαρτήτως της κατηγορίας εισοδήματος που αποκτούν και εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις που θέτει το οικείο νομοθετικό πλαίσιο. Σχετικά με τις ιατρικές και νοσοκομειακές δαπάνες ισχύει ό,τι και πέρυσι δηλαδή μειώνουν το φόρο σε ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) για τα έξοδα ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης, εφόσον αυτά υπερβαίνουν το πέντε τοις εκατό (5%) του φορολογητέου εισοδήματος του φορολογούμενου. Το ποσό της μείωσης ανεξαρτήτως του ποσού των εξόδων δεν μπορεί να υπερβεί τις τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ (Πολ.1052/20-02-2015).

VIII) Καταβολή του φόρου

Ο φόρος εισοδήματος καταβάλλεται σε τρεις (3) ίσες διμηνιαίες δόσεις, από τις οποίες η πρώτη καταβάλλεται μέχρι την τελευταία ημέρα του επόμενου μήνα από την προβλεπόμενη προθεσμία υποβολής της δήλωσης και η καθεμία από τις επόμενες την τελευταία ημέρα του τρίτου και πέμπτου μήνα αντίστοιχα από την προθεσμία υποβολής της δήλωσης (Πολ.1088/17-04-2015). Όταν ο φόρος που οφείλεται με βάση την εμπρόθεσμη αρχική ή τροποποιητική δήλωση καταβάλλεται εφάπαξ μέσα στην προθεσμία της πρώτης δόσης, παρέχεται στο συνολικό ποσό του φόρου και των λοιπών συμβεβαιούμενων με αυτόν οφειλών έκπτωση δύο τοις εκατό (2%) (Ν.4172/2013, άρθρο 67, παρ.6).

Τα παραπάνω αποτελούν μια συνοπτική αναφορά των σημαντικότερων αλλαγών της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος που καλούμαστε να συμπληρώσουμε και να υποβάλλουμε τις επόμενες ημέρες. Σε κάθε περίπτωση ανάλογα με το επίπεδο γνώσεων του καθενός αλλά και το επίπεδο δυσκολίας της δήλωσης μας θα πρέπει να ανατρέξουμε είτε στις οδηγίες συμπλήρωσης που το Υπουργείο κυκλοφορεί κάθε χρόνο (ωστόσο κατά την πρώτη ημέρα υποβολής δηλώσεων στο taxisnetείναι αναρτημένες οι περσινές οδηγίες...) είτε σε έναν έμπειρο λογιστή για να μειώσουμε την όποια πιθανότητα λάθους.

* Ο κ. Ζώης Ζαβερδινός είναι Φοροτεχνικός

http://www.capital.gr