Η δομή και η λειτουργία της τράπεζας των BRICS

Καψύλης Αλέξανδρος 

Η NDB ιδρύθηκε το 2013 και προορίζεται να εξελιχθεί ως εναλλακτική του ΔΝΤ

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:  17/05/2015 05:45

Αναμνηστική φωτογραφία από την περυσινή συνάντηση κορυφής των BRICS στη Φορταλέζα της Βραζιλίας. Από αριστερά, εικονίζονται οι ηγέτες της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν, της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι, της Βραζιλίας Ντίλμα Ρουσέφ, της Κίνας Σι Τζινπίνγκ και της Νότιας Αφρικής Τζέικομπ Ζούμα

 

Η Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα (NDB) είναι το μέσο χρηματοδότησης προγραμμάτων κατασκευής και βελτίωσης υποδομών που δημιούργησαν οι χώρες BRICS (ακρωνύμιο από τα αρχικά της Βραζιλίας, της Ρωσίας, της Ινδίας, της Κίνας και της Νότιας Αφρικής).

Οι χρηματοδοτήσεις της NDB αφορούν έργα υποδομής και εν γένει αναπτυξιακά προγράμματα στις αναπτυσσόμενες οικονομίες των BRICS, αλλά και σε τρίτες χώρες, κυρίως αφρικανικές.  Η NDB, την ίδρυση της οποίας αποφάσισαν οι ηγέτες των BRICS στην 5η συνάντηση που είχαν στο Ντέρμπαν της Νότιας Αφρικής τον Μάρτιο του 2013, προορίζεται να εξελιχθεί ως εναλλακτική των δύο διεθνών χρηματοδοτικών θεσμών που δημιούργησαν το 1944 στο Μπρέτον Γουντς των ΗΠΑ οι χώρες της Δύσης για την απεμπλοκή από τον κανόνα χρυσού και τη θωράκιση της παγκόσμιας οικονομίας από κρίσεις ανάλογες εκείνης του 1929, του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας.

Χρηματοδοτήσεις

Στόχος των BRICS είναι άλλωστε να μετριάσουν την εξάρτησή τους από τις ανεπτυγμένες οικονομικά χώρες και τους θεσμούς τους οποίους εκείνες έχουν δημιουργήσει και ρυθμίζουν εν πολλοίς τη λειτουργία της παγκόσμιας οικονομίας.

Η ιδέα της Νέας Αναπτυξιακής Τράπεζας προωθήθηκε με ιδιαίτερο ζήλο από τον πρόεδρο της Νότιας Αφρικής Τζέικομπ Ζούμα και την κυβέρνηση της Πρετόρια. Στόχος τους είναι να βρεθούν κεφάλαια για τη χρηματοδότηση έργων υποδομής τα οποία το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα δεν ενδιαφέρονται να χρηματοδοτήσουν. Το σχέδιο της τράπεζας προωθεί φυσικά και τα συμφέροντα των δύο μεγαλύτερων πληθυσμιακά κρατών των BRICS, της Κίνας και της Ινδίας, που έχουν αναπτύξει έναν μεταξύ τους ανταγωνισμό για την αποτελεσματικότερη διείσδυσή τους στις αγορές της Αφρικής.

Στην 6η συνάντηση κορυφής των BRICS που πραγματοποιήθηκε στη Φορταλέζα της Βραζιλίας τον Ιούλιο του 2014 ο όμιλος των πέντε μεγάλων αναπτυσσομένων κρατών αποφάσισε να προωθήσει ουσιαστικότερα την ιδέα της NDB διπλασιάζοντας στα 100 δισ. δολάρια το αποθεματικό της - στη σύνοδο του Ντέρμπαν οι «5» είχαν αποφασίσει να βάλουν μόνο από 10 δισ. δολάρια έκαστος για τη δημιουργία της τράπεζας, έχοντας ασφαλώς απόλυτη επίγνωση ότι με 50 δισ. δολάρια οι δυνατότητες χρηματοδότησης αναπτυξιακών έργων και δανειοδότησης οικονομιών που κινδυνεύουν είναι πολύ περιορισμένες.

Νέα μέλη

Σημειωτέον ότι προβλέπεται η σταδιακή αύξηση της συμμετοχής καθεμιάς από τις πέντε ιδρυτικές χώρες στα κεφάλαια της Τράπεζας στα 50 δισ. δολάρια ώστε το αποθεματικό της να φθάσει σταδιακά στα 250 δισ. δολάρια. Αν ένα μέλος επιθυμεί να αυξήσει το μερίδιό του στο αποθεματικό, θα πρέπει να εξασφαλίσει τη σύμφωνη γνώμη των τεσσάρων άλλων μελών. Νέα μέλη μπορούν να συμμετάσχουν στην Αναπτυξιακή Τράπεζα των BRICS, αλλά το μερίδιο των πέντε ιδρυτικών μελών δεν μπορεί να πέσει κάτω από το 55%. Για τη χρηματοδότηση έργων υποδομών, που είναι και η πρωταρχική αποστολή της NDB, η τράπεζα θα διαθέτει κεφάλαια ως 34 δισ. δολάρια ετησίως.

Στη Φορταλέζα οι ηγέτες των BRICS αποφάσισαν επίσης να βάλουν στην άκρη επιπλέον 100 δισ. δολάρια για τη δημιουργία μιας δεξαμενής συναλλαγματικών διαθεσίμων.

Τα 100 δισ. του αποθεματικού και τα 100 δισ. του συναλλάγματος πιστεύεται ότι είναι ικανά να αντισταθμίσουν την επιρροή των δυτικών χρηματοπιστωτικών θεσμών και του δολαρίου. Οι BRICS αποφάσισαν επίσης τη δημιουργία ενός επιπλέον Ταμείου στους κόλπους της NBD που αποστολή θα έχει την παροχή βοήθειας σε χώρες (μέλη της Τράπεζας και τρίτες) που θα επηρεαστούν από την αστάθεια που θα ενδεχομένως θα δημιουργήσει η εγκατάλειψη της επεκτατικής νομισματικής πολιτικής από την αμερικανική κεντρική τράπεζα (Fed). Το ταμείο αυτό θα έχει «προίκα» επίσης 100 δισ. δολάρια. Η Κίνα θα συνεισφέρει με 41 δισ. δολάρια, η Βραζιλία, η Ρωσία και η Ινδία με 18 δισ. δολάρια εκάστη και η Νότια Αφρική με 5 δισ. δολάρια.

Η NDB θα εδρεύει στη Σανγκάη και θα διαθέτει ένα δεύτερο, περιφερειακό κέντρο στο Γιοχάνεσμπουργκ. Ο πρώτος πρόεδρός της θα οριστεί από την Ινδία. Στα έγγραφα που υπεγράφησαν και αφορούν τη συνεργασία των BRICS για την ίδρυση της Τράπεζας γίνεται σαφής αναφορά για τη μη ανάμειξη των διεθνών οίκων αξιολόγησης στη λειτουργία της Τράπεζας.