Φως στις σκιές του χρηματοπιστωτικού τομέα

Tuesday, 27 November 2012 00:03

Κατά τη διάρκεια της πιστωτικής έκρηξης του 2006 και του 2007, ο Paul Tucker, τώρα αναπληρωτής διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας, προσπαθούσε να προειδοποιήσει για τις σκιώδεις τράπεζες.Σε μια προφητική ομιλία του προειδοποίησε ότι η χρηματοδότηση «φαντομάς» - όπως ονόμασε το σκιώδες δίκτυο των μη-τραπεζικών φορέων χρηματοδότησης στο Λονδίνο - θα μπορούσε να δημιουργήσει συστημικούς κινδύνους.

Αυτή την εβδομάδα ο κ. Tucker έλαβε τελικά την ικανοποίηση του: το Συμβούλιο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας εξέδωσε μία έκθεση που ζήτησε μεγαλύτερη εποπτεία για το παγκόσμιο σκιώδες τραπεζικό σύστημα αξίας $ 67 τρις.

Αυτό είναι ενθαρρυντικό. Αλλά καθώς η FSB τελικά - καθυστερημένα – δείχνει την ισχύ της, αξίζει να αναρωτηθούμε γιατί οι ρυθμιστικές αρχές έκαναν έξι χρόνια για να δράσουν.

Αρκετές δεκαετίες πριν, όταν οι άνθρωποι όπως ο κ. Tucker ξεκίνησαν την καριέρα τους, τα θεσμικά όργανα, όπως η Τράπεζα της Αγγλίας είχαν ένα γενικό δόγμα: οι εργαζόμενοι μετακινούνται μεταξύ των υπηρεσιών, οι απόφοιτοι είχαν προσληφθεί από μια σειρά επιστημονικών κλάδων και ανώτεροι αξιωματούχοι αναμένονταν να παρακολουθούν την αγοράς με το ένστικτο αλλά και με τη χρήση οικονομικών μοντέλων.

Όμως, όταν η Τράπεζα της Αγγλίας κέρδισε την ανεξαρτησία της το 1997, οι οικονομολόγοι  με τα διδακτορικά έγιναν πιο ισχυροί και η μακροοικονομική και νομισματική πολιτική ανάλυση μετατράπηκε σε ένα είδος ψυχολογικού φυλακίου μακριά από τη βρωμιά των αγορών και της χρηματοδότησης.

Αυτό έγινε εν μέρει επειδή η Αρχή Χρηματοπιστωτικών Υπηρεσιών ανέλαβε την ευθύνη για την εποπτεία των τραπεζών. Αλλά ένας άλλος παράγοντας ήταν ότι οι οικονομολόγοι, όπως ο Sir Mervyn King, διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας, είχαν μικρή επιθυμία να αναλύσουν τα μυστικά μονοπάτια της χρηματοδότησης.

Η εγγύηση των δανειακών υποχρεώσεων ή τα δομημένα επενδυτικά οχήματα δεν φαίνεται να συνδέονται με την «πραγματική» οικονομία ή ακόμη και τη νομισματική πολιτική. Τουλάχιστον όχι στα μάτια των υψηλού κύρους οικονομολόγων.

Ορισμένες ρυθμιστικές αρχές και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού προσπάθησαν να γεφυρώσουν αυτό το χάσμα. Όταν ο κ. Tucker, για παράδειγμα, έγινε επικεφαλής των αγορών στην Τράπεζα της Αγγλίας πριν από μια δεκαετία, κατάλαβε ότι οι διεεργασίες των CDOs και των SIVs ήταν αυτές που επηρεάζουν τη ροή των πιστώσεων. Μάλιστα πρότεινε ότι μια ανάλυση των «οχημάτων χρηματοδότησης» θα πρέπει να ενσωματωθεί στις συζητήσεις των νομισματικών μεγεθών, όπως το Μ4.

Αλλά αντιμετώπιζε τουλάχιστον δύο μεγάλα εμπόδια.

Κατ 'αρχάς, δεν ήταν σαφές ποιος ήταν υπεύθυνος για την ανάλυση, πόσο μάλλον αστυνόμευση, αυτού του μη-τραπεζικού κόσμου. Γιατί, ενώ η FSA παρακολουθούσε τις  εργασίες των τραπεζών σε όλα τα επίπεδα, η Τράπεζα της Αγγλίας και η παρακολούθηση της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής σταθερότητας, των CDOs και SIVs παραβλέφθηκε.

Δεύτερον - και πιο σιωπηρό - η νοοτροπία ήταν τόσο εδραιωμένη που ο κ. Tucker δεν μπορούσε καν να επικοινωνήσει τους φόβους του. Ήξερε ότι  η φράση «μη-τραπεζική χρηματοδότηση» ακουγόταν βαρετή, γι 'αυτό προσπάθησε να βρει εναλλακτικές λύσεις. Αλλά απέτυχε να τραβήξει την προσοχή.

Πράγματι, μέχρι ο Paul McCulley, ανώτερος αξιωματούχος της Pimco, να επινοήσει  τον όρο «σκιώδες τραπεζικό σύστημα» στο οικονομικό συνέδριο του Jackson Hole  τον Αύγουστο του 2007 το θέμα δεν συγκινούσε – από κει και πέρα οι φορείς χάραξης πολιτικής είχαν τελικά έναν τρόπο να συζητήσουν τα σχήματα αυτά, όπως τα CDOs και τα δομημένα επενδυτικά οχήματα. Παρέχοντας ένα πιασάρικο τίτλο, με άλλα λόγια, βοήθησε ο ίδιος να αλλάξει την πολιτική συζήτηση.

Ειρωνικά, πολλοί χρηματοδότες τώρα γκρινιάζουν ότι η φράση «σκιώδες τραπεζικό σύστημα» έχει γίνει πολύ συναρπαστική. Ορισμένοι φορείς χάραξης πολιτικής συμφωνούν: σε μερικές γλώσσες ο όρος ακούγεται υπερβολικά αρνητικός και χρησιμοποιείται σε μια ευρεία έννοια αλυσιτελώς. Ως αποτέλεσμα, ο αγώνας για μια νέα ονομασία έχει αρχίσει.

Αλλά, αν μη τι άλλο, αυτή η στροφή στη συζήτηση δείχνει ότι ορισμένοι έχουν κατανοήσει ότι οι λέξεις (ή η έλλειψη τους) μπορεί να καθορίσουν τις προτεραιότητες της πολιτικής. Άλλα έχουν μάθει και άλλα μαθήματα.

Αυτές τις μέρες, για παράδειγμα, η νέα Επιτροπή Δημοσιονομικής Πολιτικής της Τράπεζας της Αγγλίας  προσπαθεί να λάβει μια ολιστική άποψη του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Ανώτεροι αξιωματούχοι, όπως ο Andy Haldane διεξάγουν μια πρωτοποριακή  έρευνα που σπάει τα στεγανά και συνδυάζει την οικονομική και χρηματοοικονομική ανάλυση με άλλους τομείς, όπως η ζωολογία.

Και ο ίδιος ο κ. Tucker έδωσε πρόσφατα μια στοχαστική ομιλία στους οικονομολόγους στην Οξφόρδη, ζητώντας περισσότερη μέτρα με σκοπό να αλλάξει η μυστικοπαθής νοοτροπία.

Αλλά ενώ αυτό είναι αξιέπαινο, παραμένει θλιβερό ότι το πρόβλημα της μυστικοπάθειας και του απυρόβλητου σε ορισμένα συστήματα δεν έχει αλλάξει. Αντίθετα, είναι εγγενές σε κάθε μεγάλο, πολύπλοκο σύστημα.

Έτσι, το ερώτημα που θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε οι επενδυτές τώρα είναι τι άλλα ζητήματα συνεχίζουν να μη λαμβάνουν τη δέουσα προσοχή. Τι γίνεται με την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, τις συντάξεις ή την οικονομική υποδομή;

Ή είναι κάτι άλλο που αγνοούμε επειδή είναι έξω από το νοητικό μας χάρτη μας; Όποιος έχει ιδέα ας τις στείλει στις ρυθμιστικές αρχές Ην. Βασιλείου, ΗΠΑ και ευρωζώνης, κατά προτίμηση με ένα πιασάρικο τίτλο...

http://www.banksnews.gr